Илузија независне Војводине

Lični stav: Iluzija nezavisne Vojvodine

Slobodan VLADUŠIĆ


Vojvodina bi bila jedina na svetu gde će tzv. državotvorni narod (Vojvođani) činiti nacionalnu manjinu

ZAMISLIMO za trenutak da je Vojvodina nezavisna: ozarena lica Vojvođana i Vojvođanki, koji su sada, kada više nisu Srbi i Srpkinje, rešili sve probleme te konačno zakoračili u hiljadugodišnje carstvo konzumerskog mira. Ali avaj, dan kasnije pokazaće se da je nezavisna Vojvodina, nemoguća država. Evo i zašto: Vojvodina bi bila jedina na svetu gde će tzv. državotvorni narod (Vojvođani) činiti nacionalnu manjinu.


Evo scenarija: činjenica da nekoliko decenija živim u Subotici daje mi da iz prve ruke znam da pripadnici hrvatske i mađarske manjine uglavnom imaju i državljanstva matičnih država. Oni sebe ne vide kao Vojvođane, već kao dijasporu. A treba zapaziti i trend da pripadnici mađarske manjine - posebno mlađi - danas znaju manje srpski nego oni devedesetih. Mađarska manjina se u velikoj meri, nažalost, samogetoizovala, čime je pokazala šta misli o vojvođanskom identitetu: on je za nju taktički termin kako Vojvodinu odvojiti od Srbije. Ništa više. A Mađarska je uveliko liberalizovala davanje državljanstva, tako da postoje Mađari čiji roditelji nisu Mađari, pa je jasno da je ideja povećavanje broja pripadnika mađarske manjine kako bi se to pojavilo kao politički adut.

GeopolitiČka akcija Mađarske izazvaće reakciju: Rumunija će zbog ravnoteže postaviti pitanje rumunske manjine u Banatu. I Hrvatska će pokazati slične ambicije, jer njenoj političkoj klasi takva spoljna politika pomaže da ukloni iz vidnog polja posledice unutrašnjeg političkog užasa.

Ali i Srbi u „nezavisnoj Vojvodini“ gube razloge lojalnosti, jer bi bili građani drugog reda. A preostali broj Vojvođana nedovoljan je da integriše Vojvodinu, jer su u manjini. I bez obzira na tzv. državotvornu politiku, taj broj će opadati: jer, vojvođanski identitet je izgrađen kao antisrpski, on sebe definiše kao „civilizacijski superioran“ u odnosu na srpski. To vojvođanski identitet čini neotpornim na proces mađarizacije, jer je upravo Austrougarska monarhija istorijski temelj te „civlizacijske superiornosti“ - dakle, Vojvođani bi se utapali u mađarski nacionalni identitet.

Drugo: gubitkom veze sa Beogradom, Vojvodina bi od prosperitetnijeg dela Srbije postala evropska periferija koja će inklinirati nerazvijenijim delovima Hrvatske, Rumunije i Mađarske. Atraktivnost Vojvodina zavisi od blizine Beograda, jer je od Novog Sada, Zagrebu bliži Osijek, Budimpešti Segedin, a Bukureštu Temišvar. Raskid osovine Novi Sad - Beograd pretvara Novi Sad u ekonomsku periferiju.

Ne može se očekivati procvat ekonomije u državi čiji državotvorni narod ne postoji i koja, prema tome, ne može biti stabilna država. A politički haos kao proizvod nacionalnih napetosti i secesionizama (sever ka Mađarskoj, istok ka Rumuniji, zapad ka Hrvatskoj, jug ka Srbiji) bio bi njena svakodnevica. Nemoć nezavisne Vojvodine da se identitetski zaokruži, omogućiće nesmetane uticaje spoljnih sila, od kojih će de facto zavisiti njena sudbina, jer ona neće imati nacionalnu supstancu koja je osnov stabilne države - velika je verovatnoća da će se „Južni tok“ baš na ovom mestu prekinuti.

To nas dovodi do sledećeg paradoksa: dobitnik secesije Vojvodine bila bi Mađarska. Gubitnici bi bili Srbi izloženi raznim oblicima represije, pripadnici nacionalnih manjina, koje ne bi mogle da se teritorijalno zaokruže: Rusini, Slovaci, pa i Hrvati na severu Vojvodine bi morali da se odupiru surovom procesu mađarizacije. Najzad, gubitnici bi bili i oni koji se danas izjašnjavaju kao Vojvođani. Naime, Vojvođani mogu biti Vojvođani samo u Srbiji. Kad postanu Vojvodina, pokazaće se da su toj državi samo nacionalna manjina. A u takvoj Vojvodini - državi bez državotvornog naroda - mira ne može biti, sve dok ona postoji.

линк